Basic vocabulary — page 18 — Series B, pictures 01-03: to smile, to cry, sad, angry


1
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังยิ้มอยู่
เขายิ้มเฮ็ดหญัง จัก บ่ฮู้ บ่ฮู้คือกัน จักว่าเขายิ้มเฮ็ดหญัง เขาอาดสิมีความสุขกะได้ เขากะเลยยิ้ม
อันนี้เขาเป็นพุหญิงหลือเป็นพุซาย เขาเป็นพุหญิงแม่นบ่ บ่ เขาบ่ได้เป็นพุหญิง เขาเป็นพุซาย หมออันนี้มันเป็นพุซาย มันเป็นพุซาย มันบ่แม่นพุหญิง บักอันนี้มันเป็นพุซาย
เป็นหญังมันคือยิ้มฮึ จักคือกัน มันอาดสิดีใจหลือมีความสุขนั้นหละ มันกะเลยยิ้ม

2
เขากำลังเฮ็ดหญังอยู่ หน้าเขากำลังบูดอยู่ คือสิเสียใจ คือสิเส้า คือสิสึม คือสิหมองนี้หละ
คนนี้แม่นคนคือกันกับคนลูบวั่งหั้นบ่ แม่น คนเดียวกัน ลูบเดียวกัน แต่ว่าคนละอาลม
ตอนนี้พุซายคนนี้เขาอาลมจั่งใด เขากำลังเส้า หน้าตาเขากำลังเส้า กำลังหมองอยู่ หน้าตาบ่มีสีสัน บ่มีฮอยยิ้มเลย
เบิ่งคักแล้ว สีหน้าของเขาซงคือสิฮ้องไห้นี้หละ มีฮอดน้ำตาพ้อม
คือสิฮ้องไห้ คือสิเป็นหญังบุ อันนี้กะบ่ฮู้คือกัน จักว่าเขาเป็นอี่หยัง

3
พุซายคนนี้เขาเป็นอี่หยัง จักคือกัน เบิ่งหน้าของเขาแล้วคือสิสูน คือสิใจฮ้ายหลาย จักเขาใจฮ้ายมาแต่ใส จักว่าเขาใจฮ้ายให้พุใด
เบิ่งสีหน้าแล้วเป็นตาสูนคัก เป็นตาสูนบักคักหนึ่ง เป็นตาใจฮ้ายคัก เป็นตาใจฮ้ายคักอี่หลี
ขั้นเขาสูนคักใจฮ้ายคักเขาสิเฮ็ดอี่หยังต่อ ขั้นเขาสูนคักหลือใจฮ้ายพุใดคักนี้ เขาอาดสิไปตี หลือมีเลี่ยงทะเลาะวิวาทกันกะได้
ขั้นมีเลี่ยงพุนั้น มีเลี่ยงกับพุนี้ เขาอาดสิไปตีหลือมีเลี่ยงกันกะได้
ขั้นเว้าผิดใจกัน หลือเว้าบ่ถืกหูกัน กะอาดสิมีเลี่ยงกัน หลืออาดสิมีเลี่ยงตีข้ากันกะได้

Link to overview page
Link to dictionary

IsaanPronunciationTonesThaiEnglish/Notes
เขา khao M เขา personal pronoun: he, she
กำลัง gam-laŋ M-HR กำลัง auxiliary indicating continuous or progressive action
เฮ็ด het H ทำ to do, to make
หญัง ɲaŋ M อะไร, เป็นหญัง = ทำไม 1. what {เขากำลังเฮ็ดหญัง = What is he doing?} {ธูปเอาไว้เฮ็ดหญัง = What are incense sticks for?}
2. something, anything, (nothing)
3. เป็นหญัง[...]คือ in initial position: why {เป็นหญังเขาคือใส่บักพิกลงไปในกวยเตียว = Why is he putting chili in [his] noodle soup?} {เป็นหญังหน้าต่างมันคือเปิด = Why is the window open?} {เป็นหญังมันคือมีควนไฟ = Why is there smoke?}
ยิ้ม yim HF ยิ้ม to smile
อยู่ yu: H อยู่ 1. to be (located) at
2. yet, still
3. auxiliary indicating continuous or progressive action {ทอดปาอยู่ในกะทะ = (in the process of) frying a fish in the pan} {แม่กำลังเมี้ยนเฮียนอยู่ = mother is cleaning/tidying up the house}
จัก jak M จัก 1. answer to a question: [I] don't know, don't know exactly, [I'm] not sure {พุซายคนนี้เขาเถ้าไป่ จัก จักเถ้าหลือบ่เถ้า เบิ่งบ่ค่อยออก = Is this man here already old? I don't know. I can't see clearly whether he's old or not.} {เขาเว้ากันอยู่ใส จักคือกัน = Where are they talking? I don't know either.}
2. exact(ly), what exactly {จักต้มอี่หยังกะบ่ฮู้ = I don't know what (exactly) he is cooking} {บ่ลู้คือกันจักปาอี่หยัง = I don't know either what kind of fish this is}
3. how much/many? {ต้นไม้มีจักต้น = How many trees are there?} {ตอนนี้จักโมงแล้ว = What time is it now?} {มือของเฮานี้สิมีจักนิ้ว = How many fingers do our hands have?}
4. a bit, a little bit {จักหน่อย/จักหน่อยหนึ่ง = a bit, a little bit}
บ่ bɔ: H ไม่ 1. no, not
2. question particle, transforming a statement into a question
Notes: spelling exception in line with common usage on social media
ฮู้ hu: HF รู้ 1. to know
2. to understand
Notes: equivalent to ลู้
คือกัน khʉ:-gan HR-M เหมือนกัน 1. also, likewise, similarly {ยินดีที่ได้ฮู้จักคือกันคับ = Nice to meet you too!}
2. in negative sentences: either {บ่ลู้คือกัน = I don't know either} {จักคือกัน = I don't know (either)}
ว่า wa: H ว่า 1. that, as {คำว่า X = the word X}
2. to say
อาด a:t LF อาจ 1. might, may, will
2. likely
สิ si M จะ future tense auxiliary {เขากำลังสิตื่น = he's about to wake up} {สิไปตะหลาด = [I'm] going to the market}
มี mi: HR มี 1. to have
2. there is
ความสุข khwa:m-suk HR-M ความสุข happiness
กะ ga M ก็ 1. then, consequently
2. also
ได้ dai HF ได้ 1. can
2. to get, to obtain
3. before verb: indicating past tense
4. บ่ได้ + verb: not
เลย lə:i HR เลย 1. futher on, beyond, past {เข็มน้อยเลยเลขสิบสองไป = the minute hand has passed number twelve}
2. too much
3. at all
4. definitively
5. completely, utterly
อัน an M อัน 1. thing, object
2. general clf. for objects
นี้ ni: HF นี้ 1. this
2. here
เป็น pen M เป็น 1. to be, to exist
2. to be able to
3. to suffer, sth. happens to
4. เป็นหญัง[...]คือ in initial position: why? {เป็นหญังเขากะคือแปงฟัน = Why is he brushing his teeth?} {เป็นหญังเคี่ยงบินมันคือสิตก = Why is the airplane falling down?}
พุหญิง phu-ɲiŋ H-M ผู้หญิง woman, female
หลือ lʉ: M หรือ or
พุซาย phu-sa:i H-HR ผู้ชาย man, male
แม่นบ่ mɛ:n-bɔ: H-H ใช่ไหม question particle: ..., right? ..., isn't it? ..., don't you? etc. {เจ้าได้เห็นสิ่งนั้นแม่นบ่ = You've seen that, haven't you?} {ฝนกำลังตกแม่นบ่ = It's raining, isn't it?} {นี้คือกะคุแม่นบ่ = This is a bucket, isn't it?}
หมอ mɔ: M หมอ 1. doctor, physician
2. guy, person
มัน man HR มัน it (also used to refer to people)
บ่แม่น bɔ:-mɛ:n H-H ไม่ใช่ 1. not {เขาเป็นพุหญิง เขาบ่แม่นพุซาย = she's a woman, she's not a man}
2. no
บัก bak M 1. intensifier before adjectives {ปาโตบักใหญ่ = a (very) large fish}
2. prefix in front of fruits and vegetables {บักแตงโม = watermelon}
3. can be used as a reference for a male person of the same or younger age {บักอันนี้ = this lad}
คือ khʉ: HR คือ 1. to be, to resemble, like, as
2. why {บักหล้าคือบ่เก็บโต่ะแน่ = [addressing a young boy] Why haven't you cleared the table?}
ฮึ HR หรือ question particle
ดีใจ di:-jai M-M ดีใจ happy, glad
นั้นหละ nan-la HF-M นั่นแหละ auxiliary for emphasis at the end of a phrase
หน้า na: LF หน้า 1. front {ปะตูหน้า = front door}
2. face {เขากำลังล้างหน้า = he's washing his face}
3. auxiliary: conditional tense {เขาหน้าสิเป็นพุบ่าวพุสาวกัน = they are probably groom and bride} {กะหน้าสิส้มอยู่ = it's likely to be sour}
4. season {หน้าฮ้อน = hot season}
5. page
6. clf. for pages {เฮาอ่านฮอดหน้านั้นแล้ว = we've read until this page}
บูด bu:t LF บูด sullen, displeased
เสียใจ si:a-jai M-M เสียใจ sad
เส้า sao LF เศร้า sad, sorrowful
สึม sʉm M sad, depressed
หมอง mɔ:ŋ M หมอง sad, gloomy
นี้หละ ni:-la HF-M นี่แหละ auxiliary for emphasis at the end of a phrase
คน khon HR คน person, people
แม่น mɛ:n H ใช่ 1. yes
2. affirmative particle
กับ gap M กับ 1. and {ลุงกับป้า = uncle and aunt} {กวยเตียวหมูกับกวยเตียวไก่ = noodle soup with pork and noodle soup with chicken}
2. with, to {ค้ายๆ กับคำว่า ... = similar to the word ...}
3. prefix in front of foods {กับเข้า = side dishes eaten with rice} {เขากินกับกวยเตียว = he's eating noodle soup}
ลูบ lu:p HF รูป 1. picture, image, photo
2. form, shape
3. clf. for pictures, images, photos
วั่งหั้น waŋ-han H-LF เมื่อกี้ just now
เดียวกัน di:ao-gan M-M เดียวกัน same
แต่ว่า tɛ:-wa: H-H แต่ว่า 1. but
2. only {ฮู้แต่ว่าเขายืนอยู่พุเดียว = I only know that he's standing there by himself}
คนละ khon-la HR-H คนละ different, in a different manner {ไก่กับหมา เลี้ยงคนละแบบ = chicken and dogs are raised differently} {อยู่คนละปะเทด = [they] are in different countries} {คนละแบบ = different(ly), in a different manner}
อาลม a:-lom M-HR อารมณ์ temper, feeling, mood, emotion
ตอนนี้ tɔ:n-ni: M-HF ตอนนี้ now
จั่งใด jaŋ-dai H-M ยังไง, แบบไหน how, in what manner {บักนาวมันมีลดซาดจั่งใด = Lime fruits have what kind of taste?} {เขาปิดแอจั่งใด = How is he switching off the A/C?} {เทียนใซ้จั่งใด = How's a candle used?} {สิใซ้จั่งใด = how is [it] used?}
หน้าตา na:-ta: LF-M หน้าตา face
สีสัน si:-san M-M สีสัน joyful
Notes: translation to be confirmed
ฮอย hɔ:i HR รอย mark, trace
เบิ่ง bəŋ H ดู 1. to look at, to see, to watch {เบิ่งโทละทัด = to watch TV} {เบิ่งหนัง = to watch a movie}
2. to guess {เบิ่งซงแล้ว ... = [I] guess / from what it looks like ...}
คัก khak H intensifier: very, very much
แล้ว lɛ:o HF แล้ว 1. finished
2. already
3. and then, and next (especially แล้วกะ)
4. auxiliary for past tense
สีหน้า si:-na: M-LF สีหน้า face, facial expression
ของ khɔ:ŋ M ของ of, belonging to
ซง soŋ HR ทรง 1. shape, form
2. as if, like
Notes: translation to be confirmed
ฮ้องไห้ hɔ:ŋ-hai HF-LF ร้องไห้ to cry, to weep
ฮอด hɔ:t HF ถึง 1. to arrive, to attain {ฮอดจุดหมายปายทาง = (airplane, train etc.) to arrive at one's destination} {มันทันได้ฮอดหกโมงอยู่ = it's not yet 6 o'clock}
2. to, at {ผมญาวฮอดบ่าไหล่เอาโลด = long hair down to the shoulders}
3. about {บ่ได้เว้าฮอด = [I] haven't talked about [this]} {คนที่เฮาเว้าฮอดวั่งหั้นหละ = the person we've just talked about}
น้ำตา na:m-ta: HF-M น้ำตา tear, teardrop
พ้อม phɔ:m HF พร้อม at the same time, also, too {มีตะเว็นพ้อม = the sun's out, too} {กะทะมีด้ามพ้อม = the pan has also a handle}
บุ bu M particle: used to convey a sense of uncertainty, or to ask oneself {ตั้งอยู่เทิงโต่ะ หลือตั้งอยู่ใสบุ = [placed] on the table, or somewhere else} {คือใดบุ = who knows?, maybe}
อี่หยัง i:-yaŋ H-M อะไร 1. what {นี้คืออี่หยัง = What is this?} {มื้อนี้เจ้าเฮ็ดอี่หยัง = What are you doing today?} {กินเข้างายกับอี่หยัง = What did you have for breakfast?}
2. something, anything, (in negations) nothing {บ่ต้องเฮ็ดอี่หยังอีกเลยนอกจากใส่ปุย = [we] don't need to do anything besides adding fertilizer}
สูน su:n M โกรธ angry
ใจฮ้าย jai-ha:i M-HF โกรธ, อารมย์เสีย irritated, annoyed
หลาย la:i M เยอะ, มาก many, much, very
มา ma: HR มา 1. to come
2. auxiliary expressing action towards the present or focal time {กะคุเฮ็ดมาจากอี่หยัง = What is the bucket made of?} {แล้วเขากะเก็บเงินจากพุนั้นมา = and then she takes the money of that person}
แต่ใส tɛ:-sai H-M จากไหน where from?
ให้ hai LF ให้ 1. to give {หมอกำลังเอายาให้คนป่วยกิน = the doctor is giving the patient medicine}
2. for
3. to allow, to be allowed
พุใด phu-dai H-M ใคร 1. who {มีพุใดโทมากะบ่ลู้ = I don't know who has called} {ห้องนอนของพุใด = whose bedroom (is this)? }
2. someone, somebody, anybody, in negative context: nobody {บ่มีพุใดอยู่กับเขาเลย = there's nobody with him}
ตา ta: M ตา as a prefix: likely, worthy, fit for (like Thai น่า-) {ตาฮัก = lovely/cute} {ตาสะออน = praiseworthy} {ตาหวาน = (of ice cream) [likely to be] sweet} {ตาอยู่ = to be a good place to be}
Notes: see also various entries for ตา-, e.g., ตาแซบ, ตาพู่ฮ้าย, ตาย้าน, ตาอยากหัว, ตาฮัก, ตามีแฮง
บักคักหนึ่ง bak-khak-nʉŋ M-H-H intensifier: very, very much (variant of คัก)
อี่หลี i:-li: H-M จริง intensifier: really
Notes: pronunciation: also realized as อี่หลิ
ขั้น khan LF เมื่อ when, if
ต่อ tɔ: H ต่อ 1. next
2. to join, to connect, to link
Notes: see also ต่อไป, ต่อไปนี้
ไป pai M ไป 1. to go
2. auxiliary indicating action extending into the future
ตี ti: M ตี 1. to hit
2. an hour counting after midnight {ตีห้า = 5 a.m.}
เลี่ยง li:aŋ H เรื่อง story, matter, affair
Notes: pronunciation: also realized as เลื่อง or เลื้อง
ทะเลาะวิวาท tha-lɔ-wi-wa:t H-H-H-HF ทะเลาะวิวาท to brawl, to quarrel and fight
กัน gan M กัน mutual, each other, with another, together {เขากำลังนั่งเว้ากัน = they're sitting and talking} {เขาสองคนฮักกัน = they love each other} {ปาสองโตนี้ ใหญ่ห่างกันหลายบ่ = These two fish here, are they very different in size (from each other)?} {ต่างกัน = to be different (from each other)} {ก่องอันไหนหนักกว่ากัน = Which box is heavier (than the other(s))?}
พุ phu H ผู้ 1. person
2. clf. for people {พุหญิงพุหนึ่ง พุซายพุหนึ่ง = a woman, a man} {ซู่พุซู่คน = everybody} {พุหนึ่งโตจ่อยๆ พุหนึ่งโตบักอ้วนหนึ่ง = one person is slim, the other is fat}
Notes: pronunciation: also realized as พู่-
นั้น nan HF นั้น that, there
เว้า wao HF พูด to say, to speak, to talk
ผิดใจ phit-jai M-M ผิดใจ to be on bad terms, to have a falling out
ถืกหู thʉ:k-hu: LF-M ถูกหู of speech: agreeable
ข้า kha: LF ฆ่า to kill, to slaugther