Basic vocabulary — page 19 — Series B, pictures 15-17: house, village, town


15
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นทัมมะซาด เป็นทุ่งหญ้า หลือป่าหญ้านั้นหละ
มีบ้านพ้อมบ่ มีอยู่ ในป่านี้กะสิมีบ้านหลังหนึ่ง เป็นบ้านไม้ มีบ้านหลังเดียวข้อหล้อ
แล้วมันมีพูเขาพ้อมบ่ กะมีอยู่ มีพูเขาพ้อม มีพูเขาหลายลูก หลือมีพูเขาหลายหม้องนั้นหละ
มีพูเขาใหญ่ มีพูเขาน้อย มีหลายคัก มีหลายอี่หลี
แล้วมีต้นไม้พ้อมแม่นบ่ แม่น มีต้นไม้พ้อม ต้นไม้กะหลายต้นอยู่ หลายต้นคัก
แล้วอยู่เทิงฟ้ากะมีก้อนเมกพ้อม มีก้อนเมก มีขี้ฝ้าลอยโอ่งโล่งอยู่เทิงท้องฟ้านั้นหละ มีขี้ฝ้าหลายเติบ มีก้อนเมกหลายเติบ

16
นี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นหมู่บ้าน เป็นหมู่บ้านหลายหลัง มีหมู่บ้านหลายหลัง หลือสี่หลังนั้นหละ หลือเฮากะแนมบ่เห็น อาดสิมีหลายกว่านั้นกะได้
เป็นบ้านไม้เทิงเบิด บ้านค้ายกัน ลักสะนะคือกัน ค้ายกันนั้นหละ บ่แตกต่างจากกันคัก เบิ่งซงแล้วเป็นลักสะนะคือกัน
หมู่บ้านคืออี่หยัง หมู่บ้านกะคือหม้องที่อยู่อาสัยของคน เป็นหมู่บ้าน หลือเป็นจุดที่คนอาสัยอยู่หั้น ที่คนสามาดส้างบ้านอยู่หั้น หลือลวมกันหลายคน หลือลวมกันหลายหลัง เขากะสิเอิ้นหมู่บ้าน

17
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้เป็นเมียง หลือเป็นเมียงหลวงนั้นหละ หลือเป็นเมียงใหญ่
เมียงนี้กะมีตึก มีตึก มีหญัง มีหอ มีหญังหลายอย่าง ที่เป็นก่อส้างจากตึก ที่เป็นก่อส้างจากอิด หลือก่อส้างจากปูน ที่บ่ได้เฮ็ดจากไม้ หลือที่บ่มีทัมมะซาด ก่อส้างจากปูน ที่แตกต่างจากทุ่งนา ทุ่งไฮ่ ทุ่งหญ้า ทุ่งไหล้
เขากะสิเอิ้นว่าเป็นเมียง ที่มีความจะเลิน ที่แตกต่างจากบ้านนอก หลือจากไฮ่จากนาเฮา
แล้วในเมียงคนหลายบ่ กะหลายอยู่ ในเมียงคนกะหลายคัก หลายคักอี่หลี คนกะมาแออัด มาอาสัยอยู่ในเมียงหลวง หลือในเมียงเมียงนั้น
เพาะว่ามันมีความจะเลิน คนกะอยากมาหม้องที่มันมีความจะเลิน บ่อยากอยู่บ้านนอก บ่อยากอาสัยอยู่บ้านนอก กะอยากอยู่ในเมียง บ่อยากอยู่บ้านนอก อยากมาอยู่ในเมียง อยากอยู่ในความจะเลิน

Link to overview page
Link to dictionary

IsaanPronunciationTonesThaiEnglish/Notes
อัน an M อัน 1. thing, object
2. general clf. for objects
นี้ ni: HF นี้ 1. this
2. here
คือ khʉ: HR คือ 1. to be, to resemble, like, as
2. why {บักหล้าคือบ่เก็บโต่ะแน่ = [addressing a young boy] Why haven't you cleared the table?}
อี่หยัง i:-yaŋ H-M อะไร 1. what {นี้คืออี่หยัง = What is this?} {มื้อนี้เจ้าเฮ็ดอี่หยัง = What are you doing today?} {กินเข้างายกับอี่หยัง = What did you have for breakfast?}
2. something, anything, (in negations) nothing {บ่ต้องเฮ็ดอี่หยังอีกเลยนอกจากใส่ปุย = [we] don't need to do anything besides adding fertilizer}
กะ ga M ก็ 1. then, consequently
2. also
เป็น pen M เป็น 1. to be, to exist
2. to be able to
3. to suffer, sth. happens to
4. เป็นหญัง[...]คือ in initial position: why? {เป็นหญังเขากะคือแปงฟัน = Why is he brushing his teeth?} {เป็นหญังเคี่ยงบินมันคือสิตก = Why is the airplane falling down?}
ทัมมะซาด tham-ma-sa:t HR-H-HF ธรรมชาติ nature
Notes: pronunciation: also realized as ทัมมะชาด
ทุ่ง thuŋ H ทุ่ง field, pasture {ทุ่งนา = rice field}
หญ้า ɲa: LF หญ้า grass
หลือ lʉ: M หรือ or
ป่า pa: H ป่า forest
นั้นหละ nan-la HF-M นั่นแหละ auxiliary for emphasis at the end of a phrase
มี mi: HR มี 1. to have
2. there is
บ้าน ba:n HF บ้าน 1. house, home
2. village (also used as a prefix before the name of a village)
3. home country, home region {บ้านเฮาเฮ็ดเข้าจั่งใด = How do we plant rice in Isaan/Thailand?}
พ้อม phɔ:m HF พร้อม at the same time, also, too {มีตะเว็นพ้อม = the sun's out, too} {กะทะมีด้ามพ้อม = the pan has also a handle}
บ่ bɔ: H ไม่ 1. no, not
2. question particle, transforming a statement into a question
Notes: spelling exception in line with common usage on social media
อยู่ yu: H อยู่ 1. to be (located) at
2. yet, still
3. auxiliary indicating continuous or progressive action {ทอดปาอยู่ในกะทะ = (in the process of) frying a fish in the pan} {แม่กำลังเมี้ยนเฮียนอยู่ = mother is cleaning/tidying up the house}
ใน nai HR ใน in, within
สิ si M จะ future tense auxiliary {เขากำลังสิตื่น = he's about to wake up} {สิไปตะหลาด = [I'm] going to the market}
หลัง laŋ M หลัง 1. back, after
2. back (of body) {ขี่หลังควย = to ride on a water buffalo}
3. clf. for houses {บ้านหลังใหญ่ = a large house} {เฮียนไม้หลังเก่า = an old wooden house}
หนึ่ง nʉŋ H หนึ่ง 1. one
2. after adjective: intensifier {บักคักหนึ่ง = very much} {อันบักใหญ่หนึ่ง = very large}, or attenuates the meaning {กะดาดมันแผ่นน้อยๆ หนึ่ง = the piece of paper is [relatively] small}
ไม้ mai HF ไม้ wood, tree
เดียว di:ao M เดียว only, alone, single
ข้อหล้อ khɔ:-lɔ: LF-LF เท่านั้น, ขนาดนั้น, น้อยๆ only {ต้นไม้มีต้นเดียว ต้นเดียวข้อหล้อ = there's one tree, only one tree} {มีบ้านหลังเดียวข้อหล้อ = there's only one house}
แล้ว lɛ:o HF แล้ว 1. finished
2. already
3. and then, and next (especially แล้วกะ)
4. auxiliary for past tense
มัน man HR มัน it (also used to refer to people)
พูเขา phu:-khao HR-M ภูเขา mountain
หลาย la:i M เยอะ, มาก many, much, very
ลูก lu:k HF ลูก 1. child
2. clf. for balls, fruits (lime), mountains
หม้อง mɔŋ LF ที่, แห่ง, บริเวณ 1. place, area {หลายที่หลายหม้อง = in many places} {หม้องใดหม้องหนึ่ง = some place}
2. clf. for places
ใหญ่ ɲai H ใหญ่ large, big
น้อย nɔ:i HF น้อย 1. few, little
2. small
คัก khak H intensifier: very, very much
อี่หลี i:-li: H-M จริง intensifier: really
Notes: pronunciation: also realized as อี่หลิ
ต้นไม้ ton-mai HF-HF ต้นไม้ tree
แม่นบ่ mɛ:n-bɔ: H-H ใช่ไหม question particle: ..., right? ..., isn't it? ..., don't you? etc. {เจ้าได้เห็นสิ่งนั้นแม่นบ่ = You've seen that, haven't you?} {ฝนกำลังตกแม่นบ่ = It's raining, isn't it?} {นี้คือกะคุแม่นบ่ = This is a bucket, isn't it?}
แม่น mɛ:n H ใช่ 1. yes
2. affirmative particle
ต้น ton HF ต้น 1. clf. for trees, plants, logs/pieces of wood {ต้นไม้ต้นใหญ่ = a large tree} {ต้นฟืน = log/piece of wood}
2. first, primary, initial {ลูกคนต้นหมู่ = first child}
เทิง thə:ŋ HR บน 1. on, on top of, at, in {เทิงโต่ะ = at/on the table} {กบมันนั่งอยู่เทิงใบบัว = the frog is sitting on the lotus leaf} {เทิงท้องฟ้า = in the sky} {มันแล่นอยู่เทิงลาง = [the train] runs on rails} {มีคนนั่งอยู่เทิงลดสามล้อสามคน = there are three people sitting in the tuk tuk}
2. up, upward
Notes: pronunciation: also realized as ทัง
ฟ้า fa: HF ฟ้า 1. sky {เคี่ยงบินมันกำลังบินขึ้นฟ้า = the airplane is taking off into the sky}
2. color: blue
ก้อนเมก gɔ:n-me:k HF-HF ก้อนเมฆ cloud
Notes: see also ขี้ฝ้า
ขี้ฝ้า khi:-fa: LF-LF เมฆ cloud {ขี้ฝ้ามีหลายอยู่ ขี้ฝ้ามันมีเต็มท้องฟ้าอยู่ = there are many clouds, there are clouds all over the sky}
ลอย lɔ:i HR ลอย 1. to float, to swim
2. to soar
3. smoke/steam: to rise
โอ่งโล่ง o:ŋ-lo:ŋ H-H ลอยอยู่ floating
ท้องฟ้า thɔ:ŋ-fa: HF-HF ท้องฟ้า sky
หลายเติบ la:i-tə:p M-LF many, much, very (more intense than หลาย)
หมู่บ้าน mu:-ba:n H-HF หมู่บ้าน village
สี่ si: H สี่ four
เฮา hao HR เรา 1. personal pronoun: we
2. personal pronoun: I
แนม nɛ:m HR มอง to look, to glance, to stare {เขากำลังยืนแนมก้อนหินอยู่ = he's standing and looking at the stone/rock} {ข้างหนึ่งแนมเห็น อีกข้างหนึ่งแนมบ่เห็น = [we] see one side, [we] can't/don't see the other side}
เห็น hen M เห็น to see
อาด a:t LF อาจ 1. might, may, will
2. likely
กว่า gwa: H กว่า more, more than, comparative: as, than
นั้น nan HF นั้น that, there
ได้ dai HF ได้ 1. can
2. to get, to obtain
3. before verb: indicating past tense
4. บ่ได้ + verb: not
เทิงเบิด thə:ŋ-bət HR-M ทั้งหมด all, all of them, in total {มีลูกเทิงเบิดสามคน = there are three children in total} {เขาเป็นพุหญิงเทิงเบิด = they are all girls}
Notes: pronunciation: also realized as ทังเบิด
ค้าย kha:i HF คล้าย to resemble, to be similar, to be alike {ทัพพีเป็นค้ายๆ กับซ้อน = a ladle is similar to a spoon}
กัน gan M กัน mutual, each other, with another, together {เขากำลังนั่งเว้ากัน = they're sitting and talking} {เขาสองคนฮักกัน = they love each other} {ปาสองโตนี้ ใหญ่ห่างกันหลายบ่ = These two fish here, are they very different in size (from each other)?} {ต่างกัน = to be different (from each other)} {ก่องอันไหนหนักกว่ากัน = Which box is heavier (than the other(s))?}
ลักสะนะ lak-sa-na H-M-H ลักษณะ feature, characteristic, quality
แตกต่าง tɛ:k-ta:ŋ LF-H แตกต่าง different, dissimilar
จาก ja:k LF จาก 1. from {... เฮ็ดมาจากอี่หยัง = ... is made from what?}
2. to depart
เบิ่ง bəŋ H ดู 1. to look at, to see, to watch {เบิ่งโทละทัด = to watch TV} {เบิ่งหนัง = to watch a movie}
2. to guess {เบิ่งซงแล้ว ... = [I] guess / from what it looks like ...}
ซง soŋ HR ทรง 1. shape, form
2. as if, like
Notes: translation to be confirmed
คือกัน khʉ:-gan HR-M เหมือนกัน 1. also, likewise, similarly {ยินดีที่ได้ฮู้จักคือกันคับ = Nice to meet you too!}
2. in negative sentences: either {บ่ลู้คือกัน = I don't know either} {จักคือกัน = I don't know (either)}
ที่อยู่อาสัย thi:-yu:-a:-sai H-H-M-M ที่อยู่อาศัย place of residence, dwelling
ของ khɔ:ŋ M ของ of, belonging to
คน khon HR คน person, people
จุด jut M จุด 1. to light sth. {จุดธูป = to light an incense stick} {จุดเทียน = to light a candle}
2. point, place {จุดเป้าหมาย = destination (e.g., of a trip)}
ที่ thi: H ที่ 1. that, which {คนที่ยืนอยู่ฝั่งขวา = the person which is standing on the right = the person standing on the right} {เว้าคำที่บ่สุพาบ = to speak words which are impolite = to speak impolitely}
2. for ordinal numbers {ที่สาม = third}
อาสัย a:-sai M-M อาศัย 1. to live, to reside, to settle {ซ้างมันอาสัยอยู่ใส = Where do elephants live?}
2. to use
หั้น han LF ที่นั่น there, over there
สามาด sa:-ma:t M-HF สามารถ can, to be able
ส้าง sa:ŋ LF สร้าง to build {ส้างบ้านส้างเฮียน = to build a house}
ลวม lu:am HR รวม 1. total {ลวมแล้วเป็นแปดขาพอดี = in total, these are eight legs}
2. to assemble, to combine, to join {เอากะดาดหลายแผ่นมาลวมกัน = to put many pieces of paper together}
Notes: see also ฮวม(กัน)
เขา khao M เขา personal pronoun: he, she
เอิ้น ə:n HF พูด, เรียก to call, to say {เอิ้นง่ายๆ ว่า = in other words} {คนอี่สานเอิ้นว่า เป็นลูกคนกก = Isaan people call her ลูกคนกก}
เมียง mi:aŋ HR เมือง town
เมียงหลวง mi:aŋ-lu:aŋ HR-M เมืองหลวง capital city
ตึก tʉk M ตึก building
หญัง ɲaŋ M อะไร, เป็นหญัง = ทำไม 1. what {เขากำลังเฮ็ดหญัง = What is he doing?} {ธูปเอาไว้เฮ็ดหญัง = What are incense sticks for?}
2. something, anything, (nothing)
3. เป็นหญัง[...]คือ in initial position: why {เป็นหญังเขาคือใส่บักพิกลงไปในกวยเตียว = Why is he putting chili in [his] noodle soup?} {เป็นหญังหน้าต่างมันคือเปิด = Why is the window open?} {เป็นหญังมันคือมีควนไฟ = Why is there smoke?}
หอ hɔ: M หอ dormitory, building with a special purpose
อย่าง ya:ŋ H อย่าง type, kind, sort, category
ก่อส้าง gɔ:-sa:ŋ H-LF ก่อสร้าง to construct, to build
อิด it M อิฐ brick
ปูน pu:n M ปูน cement {บ้านปูน = house with stone walls, as opposed to บ้านไม้}
เฮ็ด het H ทำ to do, to make
นา na: HR นา rice field
ไฮ่ hai H ไร่ plantation, field (for crops other than cereal) {ไฮ่นา = general term for fields, including rice fields}
ไหล้ lai LF used in semantic reduplications {ทุ่งหญ้าทุ่งไหล้ = grass meadows [and such]} {ป่าไม้ป่าไหล้ = forests [and such]}
ว่า wa: H ว่า 1. that, as {คำว่า X = the word X}
2. to say
ความ khwa:m HR ความ 1. prefix: state, condition, quality
2. content, subject, matter, affair
จะเลิน ja-lə:n M-HR เจริญ to develop, to progress, to prosper
บ้านนอก ba:n-nɔ:k HF-HF บ้านนอก countryside
มา ma: HR มา 1. to come
2. auxiliary expressing action towards the present or focal time {กะคุเฮ็ดมาจากอี่หยัง = What is the bucket made of?} {แล้วเขากะเก็บเงินจากพุนั้นมา = and then she takes the money of that person}
แออัด ɛ:-at M-M แออัด congested, crowded
เพาะว่า phɔ-wa: H-H เพราะว่า because
อยาก ya:k LF อยาก to want, to wish