Basic vocabulary — Page 29 — Series B, pictures 13-15: to carry, bag


13
เขากำลังเฮ็ดหญัง กะมีพุหญิงพุหนึ่ง กำลังหิ้ว หลือว่าถือ
เขาถืออี่หยัง เขาถือถุง หลือว่าหิ้วถุง
เขาหิ้วถุงอี่หยัง จักคือกัน เบิ่งซงแล้วอาดสิเป็นถุงยาง หลือว่าถุงแนวกิน หลือว่าถุงอี่หยังกะได้ที่บ่หนักหลาย
อาดสิเบา บ่มีความหนัก เออ กะสิมีหนักอยู่ แต่ว่าบ่หนักหลาย ที่สามาดถือได้ หลือว่าหิ้วได้ ขั้นหนักหลาย เฮากะสิบ่หิ้ว เฮากะสิบ่ถือ เฮากะสิแบกเอา หลือว่าอุ้มเอาเนาะ

14
พุซายคนนี้เขากำลังเฮ็ดหญัง พุซายคนนี้เขากำลังพายกะเปา สะพายกะเปาอยู่ทางหลัง
เป็นหญังเขาเอิ้นว่าสะพายกะเปา หลือว่าพายกะเปา กะญ้อนว่ากะเปาอันนี้มันเป็นกะเปาเป้เนาะ หลือว่ากะเปาเอาไว้สะพาย หลือว่าเอาไว้พายเนาะ เพาะว่ามันสิมีแนวใส่บ่าไหล่สองข้างเอาไว้ทางหลัง หลือว่าเอาไว้ทางหน้ากะได้ แต่ว่าขั้นเอาไว้ทางหน้ามันกะสิเคียง ส่วนมากแล้วหลือว่าส่วนหลายเนาะเขากะสิไว้ทางหลัง เอาไปสะพายหลือว่าพายอยู่ข้างหลังเนาะ
กานพายกะเปาหนิสิหนักบ่ สิหนักสิเบา กะแล้วแต่ว่าแต่กะเปาเฮาสามาดพายได้ หลือว่าสะพายได้เนาะ สิหนักสิเบาสิหญัง เอาหญังใส่เข้าไปในนั้นกะได้ ว่าแต่บ่เกินกำลังเฮา บ่เกินความสามาดที่เฮาสิแบก หลือว่าสิพายได้เนาะ

15
พุซายคนนี้เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังถือหลือว่ากำลังอุ้มอยู่เนาะ กำลังอุ้ม กำลังหอบ หอบถุงบางสิ่งบางอย่าง
บ่ฮู้ว่ามันเป็นอี่หยัง อาดสิเป็นถุงเข้า ถุงเข้าสาน ถุงปุย ถุงอี่หยัง อันนี้เฮากะบ่ฮู้ว่าอี่หยังอยู่ในถุงปุยนั้น
เป็นหญังเขาคือหอบ เออ เป็นหญังเขาคือหอบ หลือว่าอุ้มเอา กะญ้อนว่าของสิ่งนี้ต้องหนัก หนักพอปะมาน หลือว่าหนักเติบเนาะ เขาจั่งอุ้มเอา หลือว่าหอบเอา
เพาะว่าขั้นมันหนักหลาย ขั้นมันหนักคักเนี้ย เฮากะบ่สามาดถือได้ หลือว่าหิ้วได้ เพาะว่าเฮาใซ้กำลังมือน้อยเดียวบ่ได้ เพาะว่ามันหนักคัก เฮากะต้องใซ้มือสองข้างเฮาเพื่อที่สิอุ้มหลือว่าหอบขึ้นมาเนาะ
แล้วพุซายคนนี้เขาเป็นตาเมี่ยยบ่ กะเป็นตาเมี่ยยอยู่ เบิ่งซงแล้วเหี่ยแตกเหี่ยเต็น เหี่ยไหลนำหน้าผาก นำโต นำอันนี้เขาเบิด อันนี้กะฮู้แล้วว่าถุงนี้อาดสิหนักคัก เฮ็ดให้เขาเมี่ยย เฮ็ดให้เขาเพีย หลือว่าเฮ็ดให้เขาต้องใซ้แฮงหลาย เหี่ยมันไหลออกเนาะ
แล้วเด็กน้อยหลือว่าพุใหญ่สิแบกถุงนี้ได้บ่ แบกได้เบิด บ่ได้สิเป็นพุหญิงพุซาย พุน้อยพุใหญ่ พุเถ้าพุโถ หอบได้เบิด ว่าแต่มีพะละกำลังหลือว่าความสามาดที่สิแบก ที่สิอุ้มของหนักได้ ขั้นแบกบ่ได้ ขั้นอุ้มบ่ได้กะบ่ต้องเฮ็ดเนาะ เพาะว่ามันสิเฮ็ดให้เฮา ล้างกายของเฮาซุดโซมลงเนาะ

Link to overview page
Link to dictionary

IsaanPronunciationTonesThaiEnglish/Notes
เขา khao M เขา personal pronoun: he, she
กำลัง gam-laŋ M-HR กำลัง auxiliary indicating continuous or progressive action
เฮ็ด het H ทำ to do, to make
หญัง ɲaŋ M อะไร, เป็นหญัง = ทำไม 1. what {เขากำลังเฮ็ดหญัง = What is he doing?} {ธูปเอาไว้เฮ็ดหญัง = What are incense sticks for?}
2. something, anything, (nothing)
3. เป็นหญัง[...]คือ in initial position: why {เป็นหญังเขาคือใส่บักพิกลงไปในกวยเตียว = Why is he putting chili in [his] noodle soup?} {เป็นหญังหน้าต่างมันคือเปิด = Why is the window open?} {เป็นหญังมันคือมีควนไฟ = Why is there smoke?}
กะ ga M ก็ 1. then, consequently
2. also
มี mi: HR มี 1. to have
2. there is
พุหญิง phu-ɲiŋ H-M ผู้หญิง woman, female
พุ phu H ผู้ 1. person
2. clf. for people {พุหญิงพุหนึ่ง พุซายพุหนึ่ง = a woman, a man} {ซู่พุซู่คน = everybody} {พุหนึ่งโตจ่อยๆ พุหนึ่งโตบักอ้วนหนึ่ง = one person is slim, the other is fat}
Notes: pronunciation: also realized as พู่-
หนึ่ง nʉŋ H หนึ่ง 1. one
2. after adjective: intensifier {บักคักหนึ่ง = very much} {อันบักใหญ่หนึ่ง = very large}, or attenuates the meaning {กะดาดมันแผ่นน้อยๆ หนึ่ง = the piece of paper is [relatively] small}
หิ้ว hiu LF หิ้ว to hold, to carry (by a handle)
หลือ lʉ: M หรือ or
ว่า wa: H ว่า 1. that, as {คำว่า X = the word X}
2. to say
ถือ thʉ: M ถือ 1. to hold
2. to carry
3. to regard as, to consider {สี่สิบองสาถือว่าฮ้อน = 40 degrees Celsius is considered hot}
อี่หยัง i:-yaŋ H-M อะไร 1. what {นี้คืออี่หยัง = What is this?} {มื้อนี้เจ้าเฮ็ดอี่หยัง = What are you doing today?} {กินเข้างายกับอี่หยัง = What did you have for breakfast?}
2. something, anything, (in negations) nothing {บ่ต้องเฮ็ดอี่หยังอีกเลยนอกจากใส่ปุย = [we] don't need to do anything besides adding fertilizer}
ถุง thuŋ M ถุง bag
จัก jak M จัก 1. answer to a question: [I] don't know, don't know exactly, [I'm] not sure {พุซายคนนี้เขาเถ้าไป่ จัก จักเถ้าหลือบ่เถ้า เบิ่งบ่ค่อยออก = Is this man here already old? I don't know. I can't see clearly whether he's old or not.} {เขาเว้ากันอยู่ใส จักคือกัน = Where are they talking? I don't know either.}
2. exact(ly), what exactly {จักต้มอี่หยังกะบ่ฮู้ = I don't know what (exactly) he is cooking} {บ่ลู้คือกันจักปาอี่หยัง = I don't know either what kind of fish this is}
3. how much/many? {ต้นไม้มีจักต้น = How many trees are there?} {ตอนนี้จักโมงแล้ว = What time is it now?} {มือของเฮานี้สิมีจักนิ้ว = How many fingers do our hands have?}
4. a bit, a little bit {จักหน่อย/จักหน่อยหนึ่ง = a bit, a little bit}
คือกัน khʉ:-gan HR-M เหมือนกัน 1. also, likewise, similarly {ยินดีที่ได้ฮู้จักคือกันคับ = Nice to meet you too!}
2. in negative sentences: either {บ่ลู้คือกัน = I don't know either} {จักคือกัน = I don't know (either)}
เบิ่ง bəŋ H ดู 1. to look at, to see, to watch {เบิ่งโทละทัด = to watch TV} {เบิ่งหนัง = to watch a movie}
2. to guess {เบิ่งซงแล้ว ... = [I] guess / from what it looks like ...}
ซง soŋ HR ทรง 1. shape, form
2. as if, like
Notes: translation to be confirmed
แล้ว lɛ:o HF แล้ว 1. finished
2. already
3. and then, and next (especially แล้วกะ)
4. auxiliary for past tense
อาด a:t LF อาจ 1. might, may, will
2. likely
สิ si M จะ future tense auxiliary {เขากำลังสิตื่น = he's about to wake up} {สิไปตะหลาด = [I'm] going to the market}
เป็น pen M เป็น 1. to be, to exist
2. to be able to
3. to suffer, sth. happens to
4. เป็นหญัง[...]คือ in initial position: why? {เป็นหญังเขากะคือแปงฟัน = Why is he brushing his teeth?} {เป็นหญังเคี่ยงบินมันคือสิตก = Why is the airplane falling down?}
ยาง ya:ŋ M ยาง 1. rubber, resin, plastic {ถุงยาง = plastic bag}
2. tyre {ลดยางแบ็น = the car has a flat tyre}
แนวกิน nɛ:o-gin HR-M อาหาร food {เฮ็ดแนวกิน = to prepare food} {ตำบักหุ่งเนี้ยกะสิเป็นแนวกิน = papaya salad is (a kind of) food}
ได้ dai HF ได้ 1. can
2. to get, to obtain
3. before verb: indicating past tense
4. บ่ได้ + verb: not
ที่ thi: H ที่ 1. that, which {คนที่ยืนอยู่ฝั่งขวา = the person which is standing on the right = the person standing on the right} {เว้าคำที่บ่สุพาบ = to speak words which are impolite = to speak impolitely}
2. for ordinal numbers {ที่สาม = third}
บ่ bɔ: H ไม่ 1. no, not
2. question particle, transforming a statement into a question
Notes: spelling exception in line with common usage on social media
หนัก nak M หนัก heavy
หลาย la:i M เยอะ, มาก many, much, very
เบา bao M เบา 1. weight: light
2. soft, gentle
3. volume: quiet/not loud {เปิดเพงเบาๆ = to switch on/listen to a song at moderate volume}
ความ khwa:m HR ความ 1. prefix: state, condition, quality
2. content, subject, matter, affair
เออ ə: M 1. discourse marker: confirmation
2. discourse marker: turn-taking
3. discourse marker: preceding a correction
4. filler word
อยู่ yu: H อยู่ 1. to be (located) at
2. yet, still
3. auxiliary indicating continuous or progressive action {ทอดปาอยู่ในกะทะ = (in the process of) frying a fish in the pan} {แม่กำลังเมี้ยนเฮียนอยู่ = mother is cleaning/tidying up the house}
แต่ว่า tɛ:-wa: H-H แต่ว่า 1. but
2. only {ฮู้แต่ว่าเขายืนอยู่พุเดียว = I only know that he's standing there by himself}
สามาด sa:-ma:t M-HF สามารถ can, to be able
ขั้น khan LF เมื่อ when, if
เฮา hao HR เรา 1. personal pronoun: we
2. personal pronoun: I
แบก bɛ:k LF แบก to shoulder, to carry on the shoulder, to carry on the back
เอา ao M เอา after a verb: expresses focus and continuity
อุ้ม um HF อุ้ม to hold/carry in one's arms
เนาะ H เนาะ final particle: makes the statement softer, looking for agreement
พุซาย phu-sa:i H-HR ผู้ชาย man, male
คน khon HR คน person, people
นี้ ni: HF นี้ 1. this
2. here
พาย pha:i HR สะพาย to carry on the shoulder
กะเปา ga-pao M-M กระเป๋า bag, shopping bag, purse
สะพาย sa-pha:i M-HR สะพาย to carry on the shoulder
ทางหลัง tha:ŋ-laŋ HR-M ทางหลัง backward, at/on the back (of)
เอิ้น ə:n HF พูด, เรียก to call, to say {เอิ้นง่ายๆ ว่า = in other words} {คนอี่สานเอิ้นว่า เป็นลูกคนกก = Isaan people call her ลูกคนกก}
ญ้อน ɲɔ:n HF เพราะ 1. with the aid of {เขาปิดโทละทัดญ้อนลีโหมด = he uses the remote to switch off the TV} {เขาแปงฟันญ้อนยาสีฟัน = he brushes his teeth with/using toothpaste}
2. because, because of {เป็นหญังมันคือสิละลาย กะญ้อนว่ามันฮ้อน = Why is [the ice cream] melting? Because it's hot!}
อัน an M อัน 1. thing, object
2. general clf. for objects
มัน man HR มัน it (also used to refer to people)
กะเปาเป้ ga-pao-pe: M-M-HF เป้สะพายหลัง backpack
เอา ao M เอา to take, to give {เขากำลังเอาก่องไปซั่ง = he's taking the boxes to weigh them} {หมอกำลังเอายาให้คนป่วยกิน = the doctor is giving medicine to the patient} {เอาไว้ถ้า = is for, is used for, has the purpose of}
ไว้ wai HF ไว้ 1. to keep, to put, to place, to retain, to save, to reserve {เขาเอาหัวของเขาไว้ใส = Where does she put her head?} {หมาสิเลี้ยงไว้บ้าน = dogs are kept/raised in the house} {ไก่เลี้ยงไว้ในคอก = chicken are kept/raised in a coop} {หน้ามันบังไว้ = the face is covered/not visible} {เขาเอาโทละสับวางไว้หู = he holds the phone to his ear}
2. for {นาลิกาปุกมีไว้เฮ็ดหญัง = What is an alarm clock for?} {หม้อเอาไว้เฮ็ดแนวกิน = a pot is used to make food} {ก่องเอาไว้เฮ็ดหญัง ก่องเอาไว้ใส่ของ = What is the box for? It's for putting in stuff.}
Notes: see also ไว้ถ้า
เพาะว่า phɔ-wa: H-H เพราะว่า because
แนว nɛ:o HR 1. kind, sort, type
2. method, mode of action - and the corresponding tool or object, thing {แนวนุ่งห่ม = clothes, clothing} {แนวคม = sharp object [e.g., a pair of scissors]} {แนวถือ = handle}
3. clf. for words starting with แนว {กินแนวอันนั้น = กินแนวกินอันนั้น = to eat this food [which was talked about earlier]}
ใส่ sai H ใส่ 1. to put something in/on {เขาใส่บักพิกในกวยเตียวหลาย = he's putting a lot of chili in his noodle soup} {เขาบีบยาสีฟันใส่แปงสีฟัน = he squeezes toothpaste on the toothbrush} {ก่องเอาไว้ใส่ของ = boxes are there to put stuff in}
2. to wear (clothes) {เขาใส่เสี้ยแขนญาว = he's wearing a long-sleeve}
3. directed at {เอิ้นใส่กัน = to call each other/to say to each other} {หมามันเห่าใส่แมว = the dog barks at the cat} {ล้องเพงใส่ไม = to sing into the microphone} {เขากำลังซี้มือไปใส่พุซาย = she's pointing at the man}
บ่าไหล่ ba:-lai H-H บ่าไหล่ shoulder
สอง sɔ:ŋ M สอง two
ข้าง kha:ŋ LF ข้าง 1. side {มีหูจับสองข้าง = there are handles on both sides}
2. next to {วางอยู่ข้างๆ ก่องใบใหญ่ = it's placed next to the large box} {เขายืนอยู่ข้างๆ อีกพุหนึ่ง = he's standing next to another person}
3. clf. for body parts which come in pairs (eyes, ears, legs etc.) {เขามีตาสองข้าง = she has two eyes}
ทางหน้า tha:ŋ-na: HR-LF ทางหน้า forward, in front (of)
เคียง khi:aŋ HR เคือง to irritate
ส่วนมาก su:an-ma:k H-HF ส่วนมาก mostly, usually, generally
ส่วนหลาย su:an-la:i H-M ส่วนมาก 1. mostly, mainly
2. many, a majority (of people)
ไป pai M ไป 1. to go
2. auxiliary indicating action extending into the future
ข้างหลัง kha:ŋ-laŋ LF-M ข้างหลัง behind, in the back of
กาน ga:n M การ prefix indicating the action of ...
หนิ ni M นี่แหละ, เหรอ/หรอ 1. particle used to emphasize a statement or form (or add to) a question {เป็นตาแซบคือหญังหนิ = it's really tasty} {เคี่ยงพอเท่าๆ หนิ = the [radio] is appropriately sized (i.e., not too large)}
2. variant of นี้ = this
Notes: translation to be determined; maybe sometimes like Thai นี่แหละ; other examples given: อยู่ใสหนิ อยู่ตลาดหนิ กินเข้าไป่หนิ
แล้วแต่ lɛ:o-tɛ: HF-H แล้วแต่ up to, depending on
ว่าแต่ wa:-tɛ: H-H แล้วแต่ whatever, anything that {ว่าแต่ใส่แล้วมันแซบกะใส่ลงไป = whatever is tasty can be put in}
เข้า khao LF เข้า to enter, to go inside, to come/go in/on {เข้าห้องน้ำ = to go to the bathroom} {เข้านอน = to go to bed} {ขี่เลียเข้าไปเกาะ = to take a boat to go on an island}
ใน nai HR ใน in, within
นั้น nan HF นั้น that, there
เกิน gə:n M เกิน to exceed, beyond, further/later/more than
กำลัง gam-laŋ M-HR กำลัง power, energy, strength
หอบ hɔ:p LF หอบ to hold/carry in one's arms
บางสิ่งบางอย่าง ba:ŋ-siŋ-ba:ŋ-ya:ŋ M-H-M-H บางสิ่งบางอย่าง something, anything
ฮู้ hu: HF รู้ 1. to know
2. to understand
Notes: equivalent to ลู้
เข้า khao LF ข้าว rice {กินเข้า = to eat} {ปูกเข้า, เฮ็ดเข้า = to grow/plant rice} {เกี่ยวเข้า = to harvest rice} {กับเข้า = courses eaten with rice}
เข้าสาน khao-sa:n LF-M ข้าวสาร rice, white rice
ปุย pui M ปุ๋ย 1. fertilizer
2. manure
คือ khʉ: HR คือ 1. to be, to resemble, like, as
2. why {บักหล้าคือบ่เก็บโต่ะแน่ = [addressing a young boy] Why haven't you cleared the table?}
ของ khɔ:ŋ M ของ thing, object
สิ่ง siŋ H สิ่ง thing, object
ต้อง tɔŋ HF ต้อง to have to, must
พอปะมาน phɔ:-pa-ma:n HR-M-HR พอประมาณ moderately
เติบ tə:p LF intensifier: very, much {เว้ากันโดนเติบ = to talk a long time}
จั่ง jaŋ H ค่อย (?) then, afterwards {ต้องใซ้น้ำมันพ้อม มันจั่งสิทอดได้ = one needs to use oil as well, then one can fry [food]}
คัก khak H intensifier: very, very much
เนี้ย ni:a HF เนี้ย variant of นี้ = this, here
ใซ้ sai HF ใช้ to use
มือ mʉ: HR มือ 1. hand
2. front leg/paw (e.g., of a cat)
น้อย nɔ:i HF น้อย 1. few, little
2. small
เดียว di:ao M เดียว only, alone, single
เพื่อที่ phʉ:a-thi: H-H เพื่อที่ in order to, so that
Notes: the vowel เอือ is likely to be a Thai loan
ขึ้น khʉn LF ขึ้น 1. to go up, to increase
2. sun: to rise {ตะเว็นกำลังขึ้น = the sun is rising}
3. more
4. bus/train etc.: to get on, to board {พุโดยสานขึ้นลดไฟเบิดแล้ว = all passengers have boarded the train}
มา ma: HR มา 1. to come
2. auxiliary expressing action towards the present or focal time {กะคุเฮ็ดมาจากอี่หยัง = What is the bucket made of?} {แล้วเขากะเก็บเงินจากพุนั้นมา = and then she takes the money of that person}
ตา ta: M ตา as a prefix: likely, worthy, fit for (like Thai น่า-) {ตาฮัก = lovely/cute} {ตาสะออน = praiseworthy} {ตาหวาน = (of ice cream) [likely to be] sweet} {ตาอยู่ = to be a good place to be}
Notes: see also various entries for ตา-, e.g., ตาแซบ, ตาพู่ฮ้าย, ตาย้าน, ตาอยากหัว, ตาฮัก, ตามีแฮง
เมี่ยย mi:ai H เมื่อย 1. to be exhausted, tired
2. to feel stiff
เหี่ย hi:a H เหงื่อ sweat, perspiration
แตก tɛ:k LF แตก 1. to break, to shatter
2. to be broken, to be shattered
3. to sprout {เม็ดเข้าสิแตก = the rice seeds will sprout}
4. of sweat: to break {เหี่ยแตก = to sweat}
เต็น ten M alliterative reduplication of แตก {เหี่ยแตกเหี่ยเต็น = [he's] sweating}
ไหล lai M ไหล to flow
นำ nam HR 1. at, in
2. with, together with {บ่สามาดถือไปนำได้ = [you] can't carry it around} {กินบักแตงโมนำเฮาบ่ = Will you eat watermelon with me?}
3. to lead, to accompany, to go with {เด็กน้อยญ่างไปนำแม่ = the daughter follows her mother}
หน้าผาก na:-pha:k LF-LF หน้าผาก forehead
โต to: M ตัว 1. body, self
2. clf. for animals, characters/letters/consonants, appliances, clothes (e.g., pairs of trousers, shirts)
เบิด bə:t/bət LF/M หมด 1. completely, totally, entirely {เทิงเบิด = all of them} {เบิดมื้อเบิดค่ำ = [all] day and night} {ขั้นพุโดยสานลงลดไฟเบิดแล้ว [...] = when all passengers have disembarked […]} {เขากินเบิดบ่ = Has he eaten all of it?}
2. to be finished, to be exhausted, to come to an end, to have no more {โน่ดบุ่กแบ็ดเบิด = the notebook is out of battery/the notebook needs recharging}
ให้ hai LF ให้ 1. to give {หมอกำลังเอายาให้คนป่วยกิน = the doctor is giving the patient medicine}
2. for
3. to allow, to be allowed
เพีย phi:a HR เพลีย tired, exhausted
แฮง hɛ:ŋ HR แรง 1. strong {ลมกำลังพัดแฮงอยู่ = to wind is blowing strongly}
2. loud {เสียงแฮง = loud}
3. strength, power
ออก ɔ:k LF ออก 1. to go out, to leave
2. out
เด็กน้อย dek-nɔ:i M-HF เด็ก, เด็กน้อย child
พุใหญ่ phu-ɲai H-H ผู้ใหญ่ adult, elder
พุเถ้า phu-thao H-LF ผู้เฒ่า old person
พุโถ phu-tho: H-M ผู้เฒ่า old person, as in พุเถ้าพุโถ = old people
Notes: tone to be checked
พะละกำลัง pha-la-gam-laŋ H-H-M-HR พละกำลัง strength
ล้างกาย la:ŋ-ga:i HF-M ร่างกาย body
ของ khɔ:ŋ M ของ of, belonging to
ซุดโซม sut-so:m H-HR ทรุดโทรม to deteriorate
ลง loŋ HR ลง 1. to descend, to lower, to go down
2. down
3. bus/train etc.: to get off, to disembark {คนกำลังลงลดบั่ด = people are getting off the bus}
4. boat/ship etc.: to get on, to board {เขากำลังญ่างลงเลีย = he's boarding/getting on the boat}